Tersten Perspektif

Bir an için gözlerinizi yumun, sonra açın. Gözleriniz sizi merkeze koyan bir tablo serer önnze: Uzaktaki şeyler kçlr, öndeki nesneler arkadakileri kapatır, uzaklaşan yatay çizgiler birbirine yaklaşır. Alışılmış bir algıdır bu. Her insanın böyle gördğn kendiliğimizden kabul ederiz. Sanat yapıtından da bu algımızı taklit etmesi beklenir. Pek çok resim bu algımızı bir yasa haline sokarak, nesneleri ve mekanı perspektife uygun olarak temsil eder. Gzel resimde, perspektife uyulmuş mu diye bakarız, ya da çocuklardan daha gzel resim yapmalarını beklerken perspektife uygunluk ararız. Florenskinin 1920 tarihli metninin sorguladığı tam da budur. Perspektif ilk anda varsaydığımız kadar “doğal” mı? Bizans ikonalarını ya da Mısır kabartmalarını yapanlar gerçekten perspektifi bilmiyor ya da yapmayı beceremiyorlar mıydı? Perspektif, bir görme biçimi olarak ne zaman, niçin ve nasıl bir yasa haline geldi? 20.yzyılın başına ait bu metnin anlamı nedir? Burada, bugn, bizler için ne anlam taşıyabilir? Zeynep Sayının bunu irdeleyen Sunuşuyla yayımlıyoruz Tersten Perspektifi.